Eurovision 2025: To τέλος των ‘’girlbops’’ ή απλά ένα διάλειμμα;

Η 69η έκδοση του αγαπημένου μας θεσμού απέχει μόλις λίγες ημέρες και με τα 37 τραγούδια να είναι γνωστά εδώ και μήνες, η Eurovision 2025 φαίνεται πως θα διαφέρει από τις πρόσφατες εκδόσεις της. Είναι η περιορισμένη χρήση της αγγλικής γλώσσας και η έλλειψη των ‘’girlbops’’ που κάνουν τη διαφορά; Κι αν ναι, θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε χωρίς αυτά;

Photo: Arkland, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons: Η εκπρόσωπος της Ισπανίας στη Eurovision 2022 Chanel, ερμηνεύοντας το ''SloMo''

Το ‘’girlbop’’ είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται συχνά από eurofans, σχεδόν όλοι αντιλαμβάνονται τι σημαίνει αλλά υπάρχουν ελάχιστοι έως κανένας πραγματικοί ορισμοί του. Συνήθως χρησιμοποιείται αναφερόμενο σε δυναμικά pop τραγούδια που ερμηνεύονται από γυναίκες καλλιτέχνες, βασίζονται σε έντονη σκηνική παρουσία και συχνά περιλαμβάνουν και κάποιο dance break ενδιάμεσα.

Το είδος δεν είναι ούτε καινούργιο, ούτε καινοτόμο κι έχει βαθιά τις ρίζες του στη μουσική βιομηχανία κυρίως των 00s. Ό,τι στερείται βέβαια σε καινοτομία, το κερδίζει σε ‘’ασφάλεια’’. Τέτοιες συμμετοχές με τον έναν ή τον άλλο τρόπο πάντα βρίσκουν το κοινό τους, βασίζονται σε δημοφιλή και εύκολα ακούσματα, ενώ εάν εκτελεστούν σκηνικά σωστά, είναι ικανά για πολύ μεγάλα αποτελέσματα, με το παράδειγμα του ‘’SloMo’’ της Ισπανής εκπροσώπου Chanel στη Eurovision 2022 να είναι το πιο πρόσφατο από τα επιτυχημένα παραδείγματα.

Μπορεί το ‘’girlbop’’ να υπήρχε πάντα, ωστόσο η περσινή σεζόν αποτέλεσε το αποκορύφωμα της πρόσφατης δόξας του. Αυστρία, Γεωργία, Κύπρος, Λουξεμβούργο, Μάλτα επέλεξαν τραγούδια που ταυτίζονται με τον ορισμό του είδους. Προσθέτοντας από κοντά τις επιλογές της Τσεχίας, της Αλβανίας ακόμα και της Ελλάδας — που μοιράζονται χαρακτηριστικά με τον παραπάνω ορισμό, αλλά ξεφεύγουν ελάχιστα από την pop μουσική — φαίνεται το πόσο ισχυρή ήταν η παρουσία του είδους στη Eurovision 2024.

Η επανεμφάνιση του σε τέτοιο βαθμό δεν είναι μυστήριο. Η επιτυχία της Ισπανίας το 2022 και στη συνέχεια της Νορβηγίας με την Alessandra το 2023 έδωσαν ώθηση σε παρόμοια τραγούδια και σε κάποιες περιπτώσεις επηρέασαν μουσικά και μετέπειτα επιλογές. Είναι δύσκολο να αρνηθεί κανείς πως το ‘’Loop’’ της εκπροσώπου της Μάλτας Sarah Bonnici στον περσινό διαγωνισμό δε δανείζεται αρκετά από τα στοιχεία του ‘’SloMo’’.

Επιπλέον, μπορεί τα ‘’We Will Rave’’ και ‘’Liar’’ της Αυστρίας και Κύπρου, αντίστοιχα, να μη παρομοιάζουν μουσικά το ‘’SloMo’’, το στίγμα όμως της χορογραφίας του ήταν αρκετό ώστε οι χώρες να δώσουν ψήφο εμπιστοσύνης σε απίθανα ταλαντούχες χορευτικά ερμηνεύτριες όπως η Kaleen και Σίλια Καψή.

Photo: Wojciech Pędzich, CC BY 4.0, via Wikimedia Commons: H Σίλια Καψή ερμηνεύοντας το ''Liar'' στη σκηνή του Malmö

Παράλληλα, η πρόσφατη ανάδυση του είδους έχει να κάνει και με τη χρήση αποκλειστικά ‘’televoting’’ στα ημιτελικά από το 2023 και έπειτα, οπού ώθησε τις χώρες να στραφούν σε πιο δυναμικά και pop κομμάτια, ως ένα βαθμό ενισχύοντας και τα ‘’girlbops’’.

Tην άνθιση τους στη Eurovision 2024 ήρθε να διαδεχτεί μία σεζόν όμως που με δυσκολία διακρίνονται παρόμοια κομμάτια. Δανία, Μάλτα, Ισπανία και Φιλανδία φαίνεται να βρίσκονται πιο κοντά στον ορισμό, με το Φιλανδικό κομμάτι ‘’Ich Komme’’ να έχει αναμφίβολα πολύ δυναμική θηλυκή σκηνική παρουσία, αλλά να απέχει κάπως από τον ορισμό του pop τραγουδιού. Παράλληλα, ο αριθμός των single γυναικείων συμμετοχών συνολικά έχει μειωθεί στις 13, από περίπου τις μισές την περσινή σεζόν.

Συντρέχει όμως κάποιος λόγος σε αυτό, ή υπήρξε μία απλώς τυχαία συγκυρία;

Κοιτώντας τους μήνες που πέρασαν μέχρι και τα μέσα Μαρτίου που κυκλοφόρησαν όλα τα φετινά κομμάτια, ήταν χαρακτηριστικό πως περισσότερο από κάθε άλλη σεζόν πρόσφατα, οι ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί επέλεξαν τη διοργάνωση εθνικών τελικών ως μορφή ανάδειξης του τραγουδιού εκπροσώπησης. Οι εθνικοί τελικοί και κατά προέκταση ο κόσμος είναι εκείνος που αρχικά επέλεξε να απορρίψει τα ‘’girlbops’’.

Η Ελλάδα αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού. Η χώρα μας διεξήγαγε εθνικό τελικό για πρώτη φορά μετά από σχεδόν μία δεκαετία, επιλέγοντας μία έντονα συγκινησιακή και ατμοσφαιρική μπαλάντα, με σύγχρονα στοιχεία στην ενορχήστρωση της μεν, ερμηνευμένη στα ελληνικά δε. Η ‘’Αστερομμάτα’’ ψηφίστηκε με το 12 του ελληνικού κοινού, παρότι απέναντι της βρέθηκε το ‘’Vale’’,  ένα ‘’girlbop’’ κομμάτι με όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που θα έκαναν ασφαλή μία πρόκριση της Ελλάδας στον τελικό της Eurovision. Παρά την προσπάθεια της Evangelias όμως, το ‘’Vale’’ δεν είχε τίποτα που δεν είχαμε ξανακούσει. Ήταν συνθηματικό και εύκολο, αλλά δεν ήταν ξεχωριστό. Και το ελληνικό κοινό φέτος είχε πειστεί ότι είχε έρθει η ώρα για κάτι που πρώτα συνδέεται το ίδιο και στη συνέχεια ο οποιοσδήποτε άλλος.

Η Evangelia δεν ήταν καν το πρώτο ‘’girlbop-θύμα’’ της φετινής σεζόν. Οι διαθέσεις του κοινού φάνηκαν ήδη σε έναν από τους πρώτους εθνικούς τελικούς της σεζόν, το Festivali I Këngës, της Αλβανίας. Η έκπληξη στο Αλβανικό φεστιβάλ ήταν ακόμα ισχυρότερη από τον ελληνικό τελικό, δεδομένου ότι θύμα της αποτέλεσε ένα από τα μεγαλύτερα pop ονόματα της χώρας, η Elvana Gjata. Το ‘’Karnaval’’, ήταν και αυτό δυναμικό, ρυθμικό, ως ένα βαθμό συνθηματικό και σίγουρα δεδομένης και της ποιότητας της ερμηνεύτριας του, μία ασφαλής επιλογή που θα έφερνε την Αλβανία ξανά στον τελικό της Eurovision. Παρά τη σιγουριά του ‘’Karnaval’’, η Αλβανία επέλεξε τους λιγότερο γνωστούς αλλά πολύ χαρισματικούς Shkodra Elektronike και το ‘’Zjerm’’, ένα κομμάτι ιδιαίτερο και σαφέστατα μοναδικό που παντρεύει την παραδοσιακή μουσική και τον Αλβανικό στίχο με την ηλεκτρονική μουσική.

Photo: Pedro J Pacheco, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons: Οι νικητές του Festivali I Këngës, Shkodra Elektronike

Η ιστορία ήταν παρόμοια και σε άλλα φεστιβάλ, ακόμα και σε εκείνα που εν τέλει επέλεξαν μιας μορφής ‘’girlbop’’. Το Ισπανικό κοινό ναι μεν επέλεξε το ‘’Esa Diva’’ που συγκαταλέγεται στα λίγα φετινά του είδους, όμως σίγουρα αν ήθελε ολοκάθαρο ‘’girlbop’’ θα μπορούσε να επιλέξει το ‘’Uh Nana’’ της Daniela Blasco, που τερμάτισε δεύτερο και έκανε τικ όλα τα κουτάκια του ορισμού του είδους. Σημαντική μάλιστα παρατήρηση πως πριν την έναρξη των live εμφανίσεων, φαβορί για την κατάκτηση του Benidorm Festival ήταν η Lachispa με το ‘’Hartita De Llorar’’, ένα τραγούδι πάντρεμα της παραδοσιακής ισπανικής μουσικής με σύγχρονα στοιχεία, πολύ κοντά στο χαρακτήρα των κομματιών που επέλεξαν η Ελλάδα και η Αλβανία.

Η εμφάνιση της Daniela Blasco στο φετινό Benidorm Festival, συνώνυμο του ''girlbop''

Τα παραδείγματα αρκετά και τα χαρακτηριστικά παρόμοια. Τα εθνικά κοινά αποφάσισαν ότι ίσως ‘’κουράστηκαν’’ από το εύκολο και το κλισέ που συνεπάγεται η επιλογή ενός ‘’girlbop’’. Η φετινή Eurovision θα έχει σε λίγες ημέρες να παρουσιάσει 37 συμμετοχές ερμηνευμένες σε 20 διαφορετικές γλώσσες, στοιχείο που αναδεικνύει ακόμη περισσότερο την ανάγκη για κάτι το διαφορετικό.

Άλλωστε αυτό φάνηκε ήδη από την περσινή Eurovision. Μπορεί το 2022 και το 2023 το ‘’girlbop’’ να έδειξε σημάδια επιστροφής, όμως η υπερσυγκέντρωση παρόμοιων συμμετοχών στη Eurovision 2024 λειτούργησε αρνητικά για όλα τα κομμάτια του είδους. Η υψηλότερη θέση που κατέκτησε τέτοιο κομμάτι ήταν είτε η 13η του Λουξεμβούργου (κρίνοντας με αυστηρά κριτήρια), είτε η 11η της Ελλάδας με τη Μαρίνα Σάττι (ανοίγοντας κάπως τον ορισμό). Σε κάθε περίπτωση, η τελική δεκάδα είχε πέντε στα 10 τραγούδια σε άλλη γλώσσα εκτός των Αγγλικών και αρκετές συμμετοχές που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο απέφευγαν τα κλισέ.

Παράλληλα η ανάδειξη στις πρόσφατες σεζόν ενός ‘’weird wave’’, με κομμάτια που πειραματίζονται μεταξύ μέταλ και ηλεκτρονικής μουσικής και βασίζονται περισσότερο στο fun στοιχείο αντί του pop μουσικοχορευτικού θεάματος, έχει κάνει ακόμα και χώρες συνώνυμα του ‘’pop perfection’’, να επιλέξουν αστείες και ευχάριστες συμμετοχές και να τις κάνουν με τον τρόπο τους διεκδικήτριες της νίκης.

Η επιρροή αυτού φαίνεται και στη φετινή συμμετοχή της Μάλτας, το ‘’Serving’’. Ενώ το κομμάτι για τα δεδομένα της φετινής Eurovision ταυτίζεται με το ‘’girlbop’’, η εστίαση της παρουσίασης και της προώθησης του, βρίσκεται στην ανάδειξη κάτι πιο fun και πιο τολμηρού. Η ερμηνεύτρια του, Miriana Conte δεν ανεβαίνει στη σκηνή της Βασιλείας για να τραγουδήσει ένα ακόμα pop κομμάτι, αλλά για να σπάσει οποιοδήποτε στερεοτυπικό ταμπού ‘’απαγορεύει’’ σε γυναίκες καλλιτέχνιδες να σπάνε πλάκα.

Photo: Pedro J Pacheco, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons: Η Μαλτέζα εκπρόσωπος στη Eurovision 2025, Miriana Conte

Το ‘’girlbop’’ είναι πολύ σκληρό για να πεθάνει και σίγουρα στις Eurovision που θα έρθουν θα το δούμε να επιστρέφει. Είτε ατόφιο με dance breaks, εύκολα ρεφραίν και ρυθμικό μοτίβο τεσσάρων/τετάρτων, είτε διαφοροποιημένο ελάχιστα για να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις της εποχής. Pop και Eurovision πάνε μαζί, όμως φέτος έχει έρθει η ώρα για ένα απαραίτητο διάλειμμα.

Με 23 από τις 37 χώρες να ερμηνεύουν είτε πλήρως, είτε αποσπασματικά στη γλώσσα τους, με ένα ασυνήθιστο μείγμα ειδών και με μία ευρεία γκάμα μουσικά χαρισματικών καλλιτεχνών, η φετινή Eurovision δεν εγγυάται πως θα είναι μία από τις καλύτερες της ιστορίας, όμως σίγουρα θα είναι μία από τις πιο διαφορετικές και τολμηρές των πρόσφατων ετών.

Φτιαγμένο από λάτρεις της Eurovision για λάτρεις της Eurovision, το otesphere έρχεται για να υπεραναλύουμε παρέα την αγαπημένη μας μουσική και τηλεοπτική συνήθεια, να μαθαίνουμε ''πώς και γιατί'' συμβαίνει ό,τι συμβαίνει στον κόσμο της Eurovision και για να ανακαλύπτουμε καινούργια μουσική μέσω της διοργάνωσης μας, της OurTwitterESC (OTE). Καλώς ορίσατε στο νέο ''σπίτι'' των αγνών fans της Eurovision!